Kasaysayan, Sining, Literatura: Ang Politika ng Panitikan sa Makabagong Panahon

Sa realidad ng ating sitwasyong neokolonyal, isinasakatuparan ng araling panliteratura ang minanang tungkuling ginagampanan nito na gawing masunuring sabjek ang indibidwal na may kakayahang mangatwiran. Sinusugpo ng normatibong ideolohiya ang pagsusuri, at tuloy ikinukubli ang karanasan ng eksploytasyon at tunggalian ng mga uri. Sinusupil ang mismong konsepto ng ideolohiya, itinatakwil ang mga konteksto’t praktikang pang- institusyonal na siyang yumayari dito. Gamit ang historistiko’t sintomatikong pagbasa ng nobela ni Lualhati Bautista bilang halimbawa, tinatalakay dito ang pagkakaiba ng ideolohiya ng teksto sa diwa ng awtor dahil sa maraming namamagitang puwersa tulad ng alyenasyon at reipikasyon. Sa bisa ng sari-saring mekanismong pang-interpelasyon, hinuhubog ng teksto ang mga nagbabasa upang maging sabjek na nagsusumikap lutasin sa guniguni ang umiiral na tahasang kontradiksyong panlipunan. Sa gitna ng konkretong awdiyens na taglay ang sapin-saping pagkakaiba sa kultura at wika, ang pagpili ng wikang kasangkapan sa pagbuo ng likhang-sining ay maselang desisyon. Ilugar ito sa proseso ng paghabi ng mga kahulugan ng teksto bilang masalimuot at dinamikong repleksyon ng isang tiyak na conjuncture sa daloy ng kasaysayan ng bansang Pilipinas. Given the reality of our neocolonial situation, the discipline of literary study fulfills its received pedagogical function of converting reason-bearing individuals into obedient subjects. This normative ideology represses criticism, concealing the lived experience of exploitation and class conficts. The concept of ideology itself is suppressed, replaced with accepted terms and approved habits of interpretation. Meanings of art-works are identified with the single author’s identity, thus ignoring or excluding their enabling contexts and institutional practices. Using a symptomatic, historicist reading of Lualhati Bautista’s novel as an example, this essay argues that the ideology of texts differs from that of the author owing to diverse mediating factors. Current forces of alienation and reification intervene. Through their own mechanisms of interpellation, texts transform readers into subjects who attempt to imaginarily resolve real social contradictions. Given our multilingual and multiethnic audience, the choice of language for literary expression becomes crucial in the process of articulating textual meanings as multifaceted, dynamic reflections of specific conjunctures in Philippine history.